سولفات آمونیوم با فرمول کودی 21-0-0 +24%S و سولفات پتاسیم با فرمول کودی 0-0-50 +17%S دو کود نیتروژندار و پتاسیمدار پرکاربرد در صنعت کشاورزی هستند. کود سولفات آمونیوم و سولفات پتاسیم هر دو دارای محتوای وزنی 24 و 17 درصد گوگرد هستند و از این منظر تامین گوگرد مورد نیاز خاکهای کشاورزی برای اصلاح خاک و یا مبارزه با آفات و قارچها را ایفا میکنند. بنابراین هر دو کود کشاورزی از منظر تامین گوگرد مورد نیاز در کشاورزی شبیه یکدیگر هستند.
مقاله مرتبط:”نگاهی به دلایل تفاوت قیمت در تولید و فروش سولفات آمونیوم و سولفات پتاسیم“
تفاوت عمده سولفات پتاسیم و سولفات آمونیوم در تامین عناصر مغذی مورد نیاز گیاهان این است که سولفات آمونیوم نیتروژن مورد نیاز گیاهان را با داشتن محتوای نیتروژن حداقل 21 درصد و سولفات پتاسیم، پتاسیم مورد نیاز گیاهان را با داشتن محتوای K2O حداقل 50 درصد تامین میکنند. بنابراین نمیتوان گفت که تنها یکی از دو نوع کود سولفات آمونیوم و سولفات پتاسیم قابل استفاده در صنعت کشاورزی است بلکه به استفاده ترکیبی از این دو نوع کود تاکید شده است. هر میزان سبد کودی مورد نیاز گیاهان متنوع بوده و بخش عمدهای از عناصر مغذی مورد نیاز آنها را تامین کند، راندمان کشاورزی بالاتر، مصرف آب بهینهتر و مقاومت گیاهان در برابر انواع تنشها بیشتر خواهد شد.
بنابراین کودهای سولفات آمونیوم به عنوان کود تامین کننده نیتروژن و گوگرد و سولفات پتاسیم به عنوان کود تامین کننده پتاسیم و گوگرد باید به طور ترکیبی از هر دو نوع کود مورد استفاده در صنعت کشاورزی باشد. هیچکدام از کودها نمیتواند به تنهایی نیاز گیاه به عناصر مغذی را تامین کند. با توجه به شرایط خاک هر منطقه از منظر دارای بودن عناصر مغذی مورد نیاز گیاهان و همچنین شرایط آب و هوایی منطقه و نوع گیاه، از هر کود به میزان مشخصی برای کشاورزی استفاده میشود.
آنچه سولفات آمونیوم ساینوتک برای گیاهان فراهم میکند!
این کود در میان کودهای تامین کننده نیتروژن، دارای مقادیر کمتری نیتروژن است (در مقایسه با 46 درصد اوره و 36 درصد نیترات آمونیوم) که از معایب آن محسوب میشود اما در مقابل دارای 24 درصد گوگرد است که سایر کودهای نیتروژندار این عنصر مورد نیاز گیاهان را ندارند.
نیتروژن موجود در سولفات آمونیوم به فرم آمونیوم (NH4+) است و میتواند به همان صورت سریعا توسط گیاه مصرف شود اما در کودی مانند اوره، سریعا تبدیل اوره به نیترات انجام شده و در صورت استفاده بی رویه از آن، نیترات وارد چرخه غذایی انسان و حیوان میشود و توسط گیاه مصرف نمیگردد. بنابراین از منظر مکانیزم عملکرد کود در خاک و گیاه، سولفات آمونیوم مضرات کودی مانند اوره را نداشته و موجب آلوده شدن چرخه غذایی انسان و حیوان به نیترات نخواهد شد. آلوده نشدن چرخه غذایی انسان و حیوان به نیترات یکی از مزیتهای مهم کود سولفات آمونیوم بوده و آن را به رقیبی برای کود اوره تبدیل میکند.
یکی از مهمترین ویژگیهای سولفات آمونیوم، سازگاری آن با بسیاری از ترکیبات شیمیایی و کودهای کشاورزی است که اختلاط با آن چالشی به همراه ندارد و امکان تولید انواع کودهای ترکیبی (NPK) با سولفات آمونیوم وجود دارد.
کود سولفات آمونیوم وقتی که در خاک مرطوب استفاده میشود، کمترین تبخیر و هدر رفت نیتروژن را دارد. فرم نیتروژن این کود به صورت آمونیوم (NH4+) است که چون دارای بار مثبت است، اتصال خوبی با ذرات خاک برقرار کرده و به راحتی آبشویی و تبخیر نمیشود. بنابراین چالش انتشار گاز آمونیاک، آبشویی و ورود نیترات به محیطزیست و تجمع آن در گیاه در حالت استفاده از سولفات آمونیوم وجود نخواهد داشت.
کود سولفات آمونیوم،عناصر مغذی نیتروژن و گوگرد را برای گیاهان فراهم میکند. در مقایسه با سایر کودهای نیتروژندار، مانند اوره و آمونیوم نیترات، سولفات آمونیوم دارای مزایایی از منظر مکانیزمهای رشد گیاهان و مسائل زیستمحیطی است. این مزیتها عبارت است از: (1) آلوده شدن خاک قلیایی و گیاه به آمونیاک و نیترات در زمان استفاده از سولفات آمونیوم وجود ندارد، (2) هدر رفت نیتروژن به صورت تبخیر به شکل آمونیاک وجود ندارد، (3) منبع نیتروژن بهتری برای خاکهای شور است زیرا این کود آثار منفی کلرید سدیم (نمک) را بر رشد گیاهان از طریق اصلاح ساختار خاک خنثی میکند، (4) آثار مثبتی بر اسیدی کردن خاک دارد که موجب جذب بهتر فسفر موجود در خاک خواهد شد، (5) انتشار گاز دی اکسید کربن وجود نخواهد داشت، (6) موجب کاهش تبخیر آمونیاک و افزایش کارایی کود اوره در خاک میشود، (7) موجب اسیدی شدن ریزوسفر (rhizosphere) ریشه و تمایل به جذب NH4-N سولفات آمونیوم نسبت به NO3-N نیترات آمونیوم میشود، (8) آبشویی کمتری در صورت استفاده از سولفات آمونیوم نسبت به کودهای اوره و نیترات آمونیوم وجود دارد و (9) دی نیتریفیکیشن (Denitrification) کمتری در صورت استفاده از سولفات آمونیوم انجام شده و گازهای گلخانهای کمتری وارد محیط میشود.
همچنین سولفات آمونیوم در مقایسه با گوگرد گرانول تامینکننده گوگرد بهتری برای گیاه است زیرا گوگرد عنصری که معمولا به شکل گوگرد گرانول مورد استفاده قرار میگیرد نیازمند اکسیداسیون برای تبدیل شدن به SO4 است در صورتی که گوگرد در سولفات آمونیوم به خودی خود به صورت یون سولفات است.
آنچه سولفات پتاسیم ساینوتک برای گیاهان فراهم میکند!
تمایل صنعت کشاورزی دنیا به استفاده از کودهای کشاورزی کارامدتر و بهینهتر است. سولفات پتاسیم ساینوتک نیز یکی از این کودهای کشاورزی است که به دلیل خواص و عملکرد خاص آن مورد توجه صنعت کشاورزی دنیا قرار گرفته است. افزایش باردهی گیاهان، استفاده آسان، تامین مقادیر کافی پتاسیم و سولفور برای رشد گیاهان از جمله ویژگیهایی است که موجب رشد استفاده از این کود شده است. استفاده از این کود آثار منفی کلر در خاک را از بین برده است. دولتها نیز با توجه به ویژگیهای این کود بخصوص در توسعه پایدار صنعت کشاورزی حمایتهای لازم را برای توسعه بازار این کود انجام دادهاند.
سولفات پتاسیم ساینوتک موجب فعال شدن واکنشهای آنزیمی، سنتز پروتئینها، تشکیل نشاسته و مواد قندی، تنظیم جریان آب در سلولها و برگهای گیاهان میشود. عموما میزان پتاسیم موجود در خاک که برای رشد گیاهان کافی باشد، پایین است و نیاز به استفاده از کودهای پتاسه مانند سولفات پتاسیم وجود دارد. میزان K موجود در سولفات پتاسیم تفاوت زیادی با محتوای پتاسیم سایر کودهای پتاسه ندارد، این در حالی است که این کود، گوگرد مورد نیاز گیاه را نیز تامین میکند. کود سولفات پتاسیم عمدتا از طریق حل کردن آن در آب و اسپری کردن آن در زمینهای کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد.
به دلیل اینکه گیاهان در طول رشد خود مقدار زیادی پتاسیم مصرف میکنند، پتاسیم جزء سه عنصر اصلی مغذی مورد نیاز گیاهان دستهبندی میشود. آنالیز خاک هر زمین کشاورزی نشان خواهد داد که در صورتی که تامین پتاسیم برای رشد گیاهان از طریق خاک امکانپذیر نباشد، تامین آن از طریق کودهای پتاسه انجام میشود.
عملکرد پتاسیم در خاک با حرکت آب، سایر مواد مغذی و کربوهیدراتها در بافت گیاهان مرتبط است. یکی از مهمترین عملکردهای کودهای پتاسه در کشاورزی، فعال شدن آنزیمهاست که بر تولید پروتئین، نشاسته و آدنوزین تری فسفات (ATP) اثرگذار است. تولید ATP میتواند سرعت عملیات فتوسنتز گیاه را تنظیم کند. علاوه بر این پتاسیم به تنظیم باز و بسته شدن روزنههای گیاهان کمک میکند که موجب تنظیم تبادل بخار آب، اکسیژن و دیاکسید کربن میشود. کمبود پتاسیم در خاک و در نتیجه در گیاه، رشد آن را متوقف میکند و راندمان کشاورزی به شدت پایین میآید. پتاسیم رشد ریشه را افزایش داده و مقاومت به خشکسالی را بهبود میبخشد و از از دست دادن آب توسط گیاه و پژمردگی آن جلوگیری میکند. این عنصر به فتوسنتز و تشکیل غذا کمک کرده و انتقال قند و نشاسته را افزایش میدهد.پتاسیم از اتلاف انرژی توسط گیاه جلوگیری کرده و موجب تشکیل سلولز میشود.
محتوای پتاسیم خاک اغلب از ppm 20 هزار بالاتر است اما کل پتاسیم موجود در خاک در دسترس گیاهان قرار نمیگیرد به همین دلیل استفاده از کودهای پتاسه لازم است. پتاسیم در خاک به صورت غیرقابل دسترس، به آرامی قابل دسترس و کاملا قابل دسترس یافت میشود.
کمبود پتاسیم در خاک عموما در مناطق پر بارش و کشاورزی آبی مشاهده میشود. خاکهای شنی که عموما دچار فقر عناصر مغذی هستند یکی دیگر از مناطقی هستند که به کود سولفات پتاسیم نیاز دارند. سولفات پتاسیم ساینوتک عموما در محصولات کشاورزی مانند: سیبزمینی، تنباکو، سبزیجات، میوهها، مرکبات، حبوبات، ذرت، پنبه، چغندر قند و محصولات گلخانهای مورد استفاده قرار میگیرد. در صورتی که میزان پتاسیم کافی در اختیار گیاه قرار نگیرد، نقطهها یا خالهای زرد یا قرمز مایل به قهوهای بر روی برگهای گیاهان مشاهده میشود.
پتاسیم نسبت اسید – قند را در میوهها به صورت متعادل نگه میدارد و تاثیرات آن بر رنگ میوه، بو و مزه گیاهان نمایان میشود. استفاده از سولفات پتاسیم ساینوتک موجب کاهش از بین رفتن میوهها نیز میشود و گیاه را در برابر تنشهای مختلف محیطی مقاوم میکند.
این کود مقاومت گیاهان را در برابر خشکسالی، سرمازدگی، حشرات، آفات و بیماریها افزایش میدهد در عین حال موجب افزایش کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی شده و راندمان فرآیندهای کشاورزی را بالا میبرد. به دلیل اینکه سولفات پتاسیم عاری از کلر است، بسیاری از آثار سوء کلر بر رشد گیاهان را ندارد و برای گیاهانی که به کلر حساسیت دارند قابل استفاده است. میوهها، سبزیجات و برخی مغزها مانند گردو و بادام و فندق، به کلر حساسیت دارند؛ بنابراین امکان استفاده از کلرید پتاسیم برای این گیاهان وجود ندارد و به جای آن سولفات پتاسیم یک کود پتاسه ایدهآل برای آنها محسوب میشود.
استفاده از سولفات پتاسیم ساینوتک به جای کلرید پتاسیم یکی از راهکارهای بهینهسازی و متعادل کردن کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی بویژه محصولات حساس به کلر است. این کود کشاورزی برای گیاهانی مانند کلزا، آفتابگردان، پیاز، کلم و سایر سبزیجات که نیاز به گوگرد بیشتری دارند مورد استفاده قرار میگیرد. کود سولفات پتاسیم ساینوتک به دلیل اینکه محتوای نیتروژن ندارد به کشاورزان اجازه میدهد تا در برنامه خود امکان رساندن پتاسیم به گیاه را در زمان کاهش نیاز گیاه به نیتروژن قرار دهند.
مطالعه بیشتر:”آشنایی با خواص کود سولفات آمونیوم و سولفات پتاسیم“
